โทแพซ
จัดเป็นอัญมณีในกลุ่มพลอยเนื้ออ่อน ที่มีหลากหลายสี สำหรับโทแพซที่มีราคาแพงที่สุด ซึ่งพบได้ยากที่สุด คือโทแพซสีส้มแดง หรือเรียกอีกอย่างว่า ‘อิมพีเรียล โทแพซ’ (Imperial Topaz)
โดยสีอื่นๆที่เป็นที่รู้จักและได้รับความ นิยม คือ สีน้ำเงิน-ฟ้า
สูตรเคมี
ความแข็ง
ความถ่วงจำเพาะ
ระบบผลึก
ค่าดัชนีหักเห
ไบรีฟริงเจ้นท์
ลักษณะทางแสง
สี
:
:
:
:
:
:
:
:
Al F SiO
8
3.53
Orthorhombic
1.619 - 1.627
0.008 to 0.011
DR Biaxial (+)
ไม่มีสี, เหลือง, เหลืองน้ำตาล, แดงน้ำตาล, น้ำเงิน, เขียว, ชมพู, แดง, ม่วง
2
2
4
สีน้ำเงินของโทแพซ
สีน้ำเงินของโทแพซสามารถแบ่งออกเป็น 4 เฉดสี ได้แก่ Sky Blue Topaz,
Baby Swiss Topaz, Swiss Blue Topaz และ London Blue Topaz
Baby Swiss
Swiss Blue
London Blue
Sky Blue
การปรับปรุงคุณภาพ
ส่วนใหญ่แล้วมักนำโทแพซไปปรับปรุงคุณภาพด้วยการฉายรังสี (Irradiation) และนำไปปรับปรุงคุณภาพด้วยความร้อน (Heat Treatment) เพื่อให้สีสวยขึ้น
การทำให้โทแพซมีสีที่ฟ้าที่ได้รับความนิยม มีขั้นตอนดังนี้
แหล่งที่พบโทแพซ
ส่วนใหญ่เรามักพบก้อนโทแพซที่มีลักษณะเป็นสีใส สีส้มเข้ม และสีเหลืองอ่อน
โทแพซสีฟ้าธรรมชาติมักได้รับความนิยม แต่ส่วนใหญ่ก้อนโทแพซที่พบมักมีสีน้ำเงินเข้ม
และสีใส คนส่วนใหญ่จึงนำไปฉายรังสีเพื่อให้ได้สีที่สวยขึ้น
โดยแหล่งที่พบโทแพซ ได้แก่
บราซิล
บราซิลเป็นแหล่งที่พบโทแพซที่สำคัญมาก เนื่องจากมีการค้นพบโทแพซสีส้ม ที่เราเรียกว่า 'อิมพิเรียลโทแพซ' ที่ Minas Gerais ทางตะวันออกเฉียงใต้ของบราซิล นอกจากนี้ เหมือง ณ Ouro Preto และ Capao ยังเป็นแหล่งสำคัญที่พบโทแพซสีเหลือง สีส้ม สีชมพู สีแดง และสีม่วง บราซิลยังเป็นผู้ผลิตชั้นนำของโทแพซสีใส ซึ่งส่วนใหญ่นำไปฉายรังสี เพื่อให้ได้สี Swiss Blue และ London Blue
ปากีสถาน
สามารถพบโทแพซได้บนภูเขา ตามแหล่งทางการเกษตร ที่ Mardan District
ในระแวกหมู่บ้านเล็กๆ
โทแพซ ถูกค้นพบครั้งแรกที่ Ghundao
ในฤดูใบไม้ร่วงปี 1972 โดยชาวบ้านที่แอบขุดก้อนโทแพซขึ้นมา แล้วนำไปขายที่ตลาดในเมือง Peshawar นอกจากการค้นพบก้อนโทแพซแล้ว ยังพบ มรกต
อควอมารีน และทับทิม จำนวนมาก
ปากีสถาน ได้เริ่มขุดค้นเอาโทแพซสีชมพู
ที่เนินเขาเล็กๆ เป็นหินปูน ที่ตกผลึกใหม่
ทางตอนเหนือของ Katlang
พบสายแร่โทแพซสีชมพูยาวถึง 3 เซนติเมตร
และยังพบโทแพซสีน้ำตาลแดง
และสีใสจำนวนมาก
ออสเตรเลีย
แหล่งที่สามารถพบโทแพซสีใส และสีน้ำเงิน
ในประเทศออสเตรเลีย สามารถพบได้หลายพื้นที่ โดยแหล่งที่สำคัญคือ Oban ในรัฐนิวเซาท์เวลส์, Mt Surprise ในรัฐควีนส์แลนด์ และเกาะฟลินเดอร์สในรัฐแทสเมเนีย นอกจากนี้ยังสามารถพบโทแพซจำนวนมากที่มีคุณภาพดีได้ที่ แม่น้ำโอบันและแม่น้ำมิตเชลล์ในเขตนิวอิงแลนด์
โทแพซที่พบส่วนใหญ่จะมีลักษณะ วาว เหมือน
Waterworn crystals, มีรอยแตกบ้าง
เป็นก้อนสีใสที่มีขนาดใหญ่และนำไปเจียระไนเป็นเครื่องประดับ